135| Unha vez era eu unha árbore e estaba suxeita

Emisión DIARIO CULTURAL 26/05/2008

A semana pasada rematou Barcelona Poesia, que volveu encher con poemas escenarios, salas, bibliotecas, universidades, librarías e rúas, e, por suposto, o lugar no que se pecha esta semana intensa, o xa centenario Palau de la Música. O Palau recibe estes días co Retablo de Francisco Leiro: esculturas antropomorfas en azul, branco ou vermello a gabear polas fachadas, e dentro, unha impactante peza en madeira, o Centaurrato, un singular home-cabalo con orellas de rato que troca velocidade e luxuria polo atento escoitar dun home corrente.

Unha ruela máis abaixo, na Francesca Bonnemaison, tivo lugar a xa tradicional mesa das poetas que organizamos desde o Centre Dona i Literatura. E con esta levamos cinco. Para abrir o debate e a lectura das escritoras elixiuse un verso de Ingeborn Bachmann: “Unha vez era eu unha árbore e estaba suxeita”. A partir deste verso falaron sobre o tempo, a memoria, a vida e o compromiso as catro poetas convidadas este ano: a menorquina Margarita Ballester, a barcelonesa Gemma Gorga, a moi soada poeta vasca Itxaro Borda e mais unha desas poetas galegas que cómpre seguir con atención, Xiana Arias; si, si, a mesmiña que lles fala neste Diario Cultural, quen nos leu un texto intenso e suxestivo sobre o castiñeiro de Ana Frank e a escrita como acto político. A conversa posterior transcorreu entre recomendacións de libros, escritoras e poemas e un tema obrigado cando hai unha escritora en euskera: a necesidade da tradución. Superado xa o vello prexuízo de que só se pode ler a poesía na lingua orixinal, ou case todos os poemas nos serían impracticábeis, falouse da inexistencia de canles habituais para a tradución e o papel que desempeña internet nesa apertura, aínda que sempre haxa linguas acolledoras que con pouco esforzo resultan intelixíbeis e mesmo poden proporcionar pracer lector. Porque, non se esqueza, en literatura non se trata só de superar as fronteiras da comprensión senón de dar con aquela clave formal que sustenta o material literario: o pracer lector.

Barcelona Poesia encheu de palabra intelixente a cidade. Na longa lista de participantes había poetas coñecidos como Bernard Noël, Durs Grünbein (traducido hai anos ao galego por Frank Meyer para a colección Ablativo Absoluto), Juri Talvet (que onda nós, se cadra, soa máis como especialista en literatura comparada), Miguel Anxo Fernán-Vello, Koldo Izaguirre ou esa lexión de poetas novas catalás, ás que cómpre seguirlles a pista: Laia Noguera, Susanna Rafart ou Maria Josep Escrivà. Mentres escoitabamos a Xiana Arias coas súas reflexións e os seus poemas de cobertura naïf pero cargados de intención, nunha libraría lía os seus textos unha poeta galega inédita, Iria Fernández. Mais ese é asunto para outro comentario. Boa semana e boas lecturas polos versos adiante.