183| Sobre a responsabilidade

Emisión DIARIO CULTURAL 18/05/2009

O tirapuxa transcorreu entre Láncara e Compostela. En Láncara a acción sitúase ao pé dun busto que seica figura ao Ramón Piñeiro (admitamos cabeza indefinida de señor con lentes, en granito, como representación do autor das Letras 2009). En Compostela a acción repítese dúas veces, e con abundancia: riada de xente con paraugas enchendo a Quintana. Ao tempo, nas Ramblas de Barcelona, diante do Centre d’Art Santa Mònica, e con sol, concentrámonos grandes e miúdos, lemos poemas, berramos, falamos e cantamos, e contamos coa concorrencia de asociacións catalás “en defensa del gallec, en defensa do galego”. Contra o que afirma o discurso oficial e o columnismo seareiro, a razón desa concurridísima manifestación de onte non responde a unha consigna de partido senón á lóxica máis elemental da soberanía popular: facer valer a opinión non só a través dos filtros dos partidos e os mecanismos electorais.

Se houber un índice de lecturas obrigatorias para quen andan en política, un dos primeiros textos que debía aparecer é un ben breve: Notas sobre a supresión xeral dos partidos políticos, escrito entre 1942 e 1943 por Simone Weil. Non se trata de ir ler en Weil como se adoita facer con O Príncipe de Maquiavelo, porque o da francesa é un texto que serve para recuperar a conciencia da actividade política como práctica nobre e coherente; nin gregaria, nin oportunista, nin carreirista. Simone Weil, sempre independente no seu pensamento, non escribiu un panfleto coxuntural senón unha revisión integral do funcionamento da democracia e xa no comezo do texto ofrece a chave que abre a lóxica do que aconteceu onte na Quintana e nas Ramblas. A pensadora defende que é condición irrenunciábel “que o pobo teña que expresar a súa vontade respecto dos problemas da vida pública e non só elixir as persoas. E menos unha elección de colectividades irresponsábeis”. A responsabilidade é a cuestión fundamental. A responsabilidade da cidadanía, de cada unha, de cada un de nós, nos asuntos da vida pública e no recoñecemento, poño por caso, dos valores pragmáticos e simbólicos do idioma. A responsabilidade é o único que nos permite non actuar só como clac dos xogos de poder e propaganda duns partidos políticos que están en cuestión. Uns partidos que Weil define nese artigo de maneira contundente (tradúzolles á brava):

Un partido político é unha máquina de fabricar paixón colectiva.

Un partido político é unha organización construída de tal xeito que exerce unha presión colectiva sobre o pensamento de cada un dos seres humanos que son membros del.

A primeira finalidade e, en última instancia, a única finalidade de todo partido político é o seu propio medre, e iso sen límite ningún.

Simone Weil e o seu pensamento coherente e consecuente incomoda o noso presente pero permite entendelo con máis claridade. Asuman a súa responsabilidade. Boa semana e boas lecturas.


2 responses to “183| Sobre a responsabilidade

  • David

    Jo diria que aquests tres dictàmens de la Simone Weil a respecte dels partits polítics s’adiu més a la figura del professional-polític que no pas a la del partit pròpiament dit. Bé, i ara que hi penso, també seria adequada a d’altres contextos, com el Barça-institució, per exemple, i a les grans empreses en general (tot i que en aquest cas no sé com interpretar-hi la “passió col·lectiva”…), i a les religions.

    Un partit és format per persones afins a una ideologia. Aquestes persones són professionals entrenats per fabricar passió col·lectiva (sé que això que diré ara no és una novetat però hi ha estudis lingüístics que demostren com a partir del moment en què els polítics es transformen en celebritats televisives, tot el seu llenguatge i la seva mise-en-scène són estudiats en detall per tal de manipular la percepció de l’audiència d’una forma que gairebé podríem anomenar de subliminar!). Un polític és un professional entrenat de forma a exercir una pressió col·lectiva sobre el pensament de cadascú dels éssers humans que formen part del seu partit. I, per últim, la veritat que més m’agrada: la primera finalitat i, en última instància, l’única finalitat de qualsevol professional-polític és el seu creixement individual a dins del partit, i en aquest sentit no coneix límits.

    Oi que quadra a la perfecció? 🙂 Un partit polític és només un mitjà, no una finalitat en si mateixa.

    • Helena González

      Ola, David. O texto de Simone Weil, que é a consecuencia dos seus desencantos logo de militar de maneira intensa, ofrece aínda moitas outras chaves para o debate. A súa loita é basicamente contra o totalitarismo. Xa vexo que non che deixou indiferente. Deica!

Deixar un comentario